De verslagen van de commissie Fysiek Domein van 31 mei jongstleden delen we op in twee delen. Het algemene deel kunt u hier lezen. In dit verslag gaan wij in op de behandeling van het door ons geschreven en ingediende initiatief raadsvoorstel om tot passende woningen in Valkenburg voor Valkenburgers te komen. En met Valkenburgers bedoelen wij Valkenburgers aan de Geul, ofwel in alle kernen, juist in de kernen. Het is voor het eerst dat een politieke partij uit Valkenburg aan de Geul zelf een raadsvoorstel geschreven heeft. Wij vonden de tijd rijp om concrete stappen te zetten, omdat er al zo lang weinig veranderd is in het dossier woonruimte.
De titel van ons voorstel luidt: Raads Initiatiefvoorstel fractie PGP betreffende meer passende en betaalbare woningen voor starters en ouderen in onze gemeente Valkenburg aan de Geul. De PGP fractie was in de veronderstelling dat gezien alle uitingen in de verkiezingscampagne voor maart 2022 de raad heel enthousiast zou zijn over onze concrete aanbevelingen. Dat men met vragen over en eventuele aanpassingen van het voorstel zou komen en zo te komen tot een gezamenlijk plan dat snel uitgezet en uitgevoerd kan worden. Met als doel: op korte termijn meer betaalbare woningen realiseren voor onze eigen inwoners en dan met name voor onze senioren en jongeren. Helaas leek het erop dat de andere fracties in plaats van “bouwen, bouwen, bouwen” nu denken te moeten kiezen voor “afwachten, afwachten, afwachten”. De raadsleden zullen zich op 20 juni uitspreken over ons voorstel, hopelijk staan zij meer open voor actie dan de commissieleden.
Corry Fulmer leidde het voorstel in met de volgende tekst:
Voorzitter, aanwezigen en kijkers thuis.
Met gepaste trots kunnen we vaststellen dat de commissie Fysiek Domein vanavond een primeur heeft. We behandelen immers een – door een fractie (de PGP in dit geval) ingediend – raadsvoorstel. De eerste keer (ook voor ons dus) om te bekijken hoe zo’n raadsvoorstel voor te bereiden en vorm te geven. We bedanken PGP lid Henk Timmermans die ons geholpen heeft met het opstellen van het voorstel en onze griffier Jos voor de hulp met het in de juiste vorm te gieten. Het voorliggend initiatiefvoorstel heeft ten doel meer passende en betaalbare woningen voor starters en ouderen in onze gemeente gerealiseerd te krijgen.
Het voorstel is 9 maart 2022 via de griffier bij college van B&W ingediend. Waarom vlak voor de verkiezingen vroeg men zich wellicht af? Het tijdstip is door de PGP gekozen omdat de woningnood dermate hoog is dat er op korte termijn aanvullende stappen gezet moeten worden om de woningnood aan te pakken.
Het college heeft 9 maart kennis genomen van de inhoud van ons raadsvoorstel en vervolgens is het advies van B&W gedeeld met alle fractievoorzitters via het presidium. De oplegnotitie – besluit wensen en bedenkingen college – RIB 22.04 en de collegenota zijn als bijlage toegevoegd aan dit raadsvoorstel. Er ontbreken echter een paar bijlagen die betrokken zouden worden bij de behandeling van dit raadsvoorstel namelijk twee ingekomen brieven; 2022 78 Woonkracht inzake woningtekort en 2022 124 Sipbouwtechniek inzake flexwoningen 2022.Het voorstel is door ons geschreven om het woonaanbod voor jongeren en ouderen te vergroten en het woningaanbod vooral ten goede te laten komen aan inwoners uit onze eigen gemeente. Het raadsvoorstel heeft 3 hoofddoelen;
- Ervoor te zorgen dat mogelijke herbestemming van oftewel objecten, oftewel her- of nieuwbouw leidt tot uitbreiding van het aantal betaalbare woningen.
- Het grootste deel van die woningen ten gunste te laten komen van de huidige inwoners.
- Ervoor te zorgen dat starters en senioren – die nu binnen onze gemeente een passende woning zoeken – de gelegenheid krijgen een – voor hun inkomen passende – woning daadwerkelijk te kunnen vinden.
De voorgestelde maatregelen liggen in de lijn van alle vragen, brieven en moties die door de raad zijn ingediend over de woningmarkt. Het raadsvoorstel geeft gedeeltelijk uitvoering aan het – in juli 2021 vastgestelde – uitvoeringsprogramma van de lokale woonvisie. Dit uitvoeringsprogramma zal naar verluid pas eind van dit jaar op zijn vroegst geëvalueerd worden. Wachten op deze evaluatie leidt tot vertraging van zaken die juist zo snel mogelijk aangepakt moeten worden om het woningprobleem op korte termijn op te lossen. Ons voorstel is gebaseerd op cijfers. De – op verzoek van PGP – uitgevoerde woningbehoefte onderzoeken per kern en verschillende initiatieven in dorpskernen geven voldoende beeld van de knelpunten. Het nieuwe college kan ons voorstel – mits de raad het goedkeurt – meteen meenemen in de verdere uitwerking van het uitvoeringsprogramma.
We hebben inmiddels het coalitieakkoord kunnen lezen. Een aantal – daarin opgenomen – maatregelen komen overeen met de voorgestelde maatregelen in dit raadsvoorstel. Een heel belangrijk punt in het coalitieakkoord aangaande een vernieuwend woningaanbod is; extra ambtelijke formatie voor het thema wonen. Dit is van groot belang omdat in het ambtelijk advies melding wordt gemaakt van het feit dat een aantal – voorgestelde -maatregelen meer onderzoek vergen waarvoor meer formatie nodig is.
Het college adviseert het raadsvoorstel niet vast te stellen maar de inhoud te betrekken bij de evaluatie van het uitvoeringsprogramma van de lokale woonvisie en vervolgens bij de besluitvorming over het vervolgtraject. Wij kunnen dit advies niet plaatsen daar de evaluatie pas eind dit jaar zal plaatsvinden. Door hierop te wachten gaat tijd verloren. Kostbare tijd waar stappen gezet zouden kunnen worden om – zoals we onze inwoners beloofd hebben – de woningnood echt aan te pakken.
Ondertussen hebben we in de media kunnen lezen dat andere gemeenten niet stil zitten en directe maatregelen nemen om woningen – waar behoefte aan is – op korte termijn te realiseren.
Bijvoorbeeld; gemeente Westland gaat starters ondersteunen met een ton. Gemeente Beekdaelen pakt het op verschillende manieren aan; ruimte voor betaalbare woningen door het realiseren van alternatieve woonvormen (tiny houses-tijdelijke woningen-flexhomes) – het omvormen van winkels en kantoren naar woningen – het splitsen van woningen – en het invoeren van CPO en zelfbewoningsplicht. In Binnenlands Bestuur nr 10 staat een heel interessant artikel ‘bouwen voor senioren helpt starters’. Een greep uit artikelen die we gelezen hebben waaruit blijkt dat gemeenten die met hetzelfde probleem kampen alles uit de kast trekken wat mogelijk is om het probleem op korte termijn adequaat op te kunnen lossen.In de oplegnotitie hebben wij de andere fracties gevraagd eventuele opmerkingen, aanbevelingen of vragen tijdig door te sturen zodat we deze vanavond zouden kunnen beantwoorden en bespreken. Blijkbaar is het raadsvoorstel dermate duidelijk dat het geen vragen oproept.
We vertrouwen er dan ook op dat ons raadsvoorstel over dit – o zo belangrijke – onderwerp allen overtuigd heeft dat het belang van onze ouderen en jongeren – die op zoek zijn naar een betaalbare woning – niet gediend is met het uitstellen van besluitvorming over te nemen maatregelen. We spreken de hoop uit dat dit initiatiefvoorstel tijdens de raadsvergadering van 20 juni unaniem door de raad gesteund en vastgesteld zal worden. We willen immers allemaal dat alles in het werk gesteld wordt om de woningnood op afzienbare tijd op te lossen.
Tot zover in eerste termijn.
Een lang verhaal, maar belangrijk omdat het de context en de onderbouwing van ons voorstel weergeeft. Zoals gezegd heeft geen enkele fractie gebruik gemaakt van ons verzoek om van tevoren vragen in te dienen. Ook de bijdragen van de vier fracties tijdens de commissiebehandeling waren teleurstellend.
Reactie commissie en wethouder
De drie coalitiepartijen AB, VSP en VVD spraken eensgezind dezelfde zin uit: “Wij wachten op de evaluatie van het uitvoeringsprogramma van de woonvisie en nemen dit daarin mee.” Het CDA gebruikte meer woorden. Zij complimenteerden – net als het college en de ambtenaren – enkele punten uit ons voorstel. Zij zijn inhoudelijk akkoord met het voorstel en zij zijn akkoord met de hoofddoelen. Hun zorg is dat de uitvoering van de woonvisie nu al langzaam gaat en dat dit de boel verder zal vertragen. Dus ook CDA zegt nu niet goedkeuren, maar meenemen in de eerder genoemde evaluatie.
Deze evaluatie zal op zijn vroegst plaatsvinden eind 2022. Op zijn vroegst. Het kan dus ook zo maar doorgeschoven worden naar 2023. De PGP snapt niet dat de meerderheid van de raad het verstandig vindt om een concreet plan zo vooruit te schuiven. Bovendien gaat men dan evalueren of het uitvoeringsprogramma wonen geleid heeft tot het realiseren van het benodigd aantal woningen waar behoefte aan is. De uitkomst van deze evaluatie laat zich nu al voorspellen. Ons initiatiefvoorstel zou aan het uitvoeringsprogramma toegevoegd moeten worden, zodat stappen ondernomen kunnen worden om de woningnood op te lossen. De PGP wil alle mogelijke maatregelen nemen die de zaak kunnen versnellen, iets waar andere gemeenten momenteel wel mee bezig zijn.
Wethouder Weerts trapte ook op de rem. Zijn houding is positief over de inkomensgrens en toewijzing. Echter, huizen in de vrije sector zijn toch veel duurder dan de bedragen die wij noemen, die gaan naar de 320.000 euro. Dat klopt en dat is nou juist het probleem. Er is geen betaalbare woonruimte voor de starters. Volgens de wethouder is de uitvoering woonvisie reeds opgepakt. Hij benoemt bijvoorbeeld de woningplannen op de voormalige schoollocaties Houthem en Vilt. Hij vergeet daarbij te vermelden dat beide locaties in eigendom van de gemeente waren, zodat deze plannen makkelijk in te vullen waren. Hierover hebben wij de opmerking gemaakt dat overgaan op een actief grondbeleid ook een onderdeel van ons voorstel is om de gemeente meer regie te geven over waar en wat gebouwd wordt. Daarnaast sprak hij over de plannen in IJzeren voor woningbouw, hierop reageerden wij dat bouwen in groen niet onze voorkeur heeft, zeker niet als er geen behoefte is in de kern zelf. Veel verder met voorbeelden kwam de wethouder niet, omdat er verder ook niks te melden valt over concrete plannen die uit de uitvoering woonvisie gerold zijn.
Conclusie
In een vlammend betoog pareerde Corry Fulmer namens de PGP de reacties van de fracties. Ze riep op tot lef om stappen te nemen. Lef om niet af te wachten, niet te vertragen. Lef om de inwoners dat proberen te geven wat alle partijen in de aanloop tot de verkiezingen beloofd hebben: voldoende en betaalbare woonruimte in alle kernen.
De commissie adviseerde het voorstel als bespreekpunt door te leiden naar de raadsvergadering van 20 juni aanstaande.
Achtergrondinformatie
Bekijk de stukken van de vergadering hier, onder agendapunt 8.
Bekijk hier dit onderdeel van de commissievergadering.
Bekijk hier het vlammende betoog in tweede termijn door Corry Fulmer.
In het artikel van de Limburger deze week lijkt de situatie geschetst te worden dat afwachten juist verstandig is, want anders gaat Valkenburg aan de Geul dingen doen die later niet mogelijk blijken. Dat is pertinent onjuist. Elke gemeente kan het beleid lokaal invullen. Een greep uit maatregelen in andere gemeenten:
Heerlen: particuliere huurwoningen alleen nog naar eigen inwoners.
Westland: steunt starters met een ton.
Gulpen-Wittem: Invoering forensentaks heeft effect.
Heel: Tijdelijke Tiny Houses voor schrijnend woningtekort.
Beekdaelen: geeft eigen inwoners voorkeur.
Roerdalen: Noodwoningen voor starters en vluchtelingen.
Heerlen: Nieuwe kamerverhuur toegestaan onder voorwaarden.
Mook en Middelaar: 250 nieuwe woningen waarvan de helft sociale huur of middeninkomens.
Ook interessant: BinnenlandsBestuur nr 10 ‘Bouwen voor senioren helpt starters’.
