Op maandagavond 20 juni 2022 vergaderde de gemeenteraad ruim 4 uur over 6 hamerstukken, 7 bespreekpunten en de bespreking van het coalitieakkoord. Namens de PGP Hilde Baaij, Corry Fulmer en Pat-Jos Huisman in de zaal. Alle stukken en geluidsfragmenten van de vergadering staan op de website van de gemeente en de vergadering is na te kijken via You Tube.
Het voor ons belangrijkste raadsvoorstel van de avond was ons eigen Initiatiefvoorstel fractie PGP betreffende meer passende en betaalbare woningen voor starters en ouderen in onze gemeente. Corry Fulmer stelde in haar eigen inbreng dat de behandeling in de commissie zeer teleurstellend was.
“Helaas werd er door de coalitiefracties niet inhoudelijk op gereageerd en werd het voorstel met een zin ‘we willen de inhoud van het raadsvoorstel betrekken bij de evaluatie van het uitvoeringsprogramma van de lokale woonvisie’ afgedaan. De CDA fractie sprak haar waardering over het voorstel uit, maar vreest dat de voorgestelde stappen tot vertraging zouden kunnen leiden.
Het ambtelijk advies is duidelijk; goede voorstellen maar voor enkele voorstellen zal een uitbreiding van formatie op het thema wonen noodzakelijk zijn. In de kadernota hebben we inmiddels kunnen lezen dat voor het thema wonen structureel extra ambtelijke formatie zal worden opgenomen. De reactie van de wethouder dat we op de regionale woonvisie zouden moeten wachten snijdt geen hout. Andere gemeenten zetten immers alle mogelijke maatregelen in om de woningnood op korte termijn aan te pakken.
Waarom zou Valkenburg aan de Geul een afwachtende houding aan moeten nemen vragen wij ons af. We hebben onze ouderen en jongeren immers beloofd werk te zullen maken van het realiseren van woningen waar behoefte aan is. Wachten op een evaluatie die op zijn vroegst eind van dit jaar en wellicht pas volgend jaar zal plaatsvinden draagt hier niet aan bij. Vooral gezien we bij voorbaat kunnen raden wat de uitkomst van deze evaluatie zal zijn.
Wat ons betreft is het raadzaam de inhoud van het raadsvoorstel mee te nemen in het uitvoeringsprogramma zodat de nodige stappen gezet kunnen worden. Over dit belangrijk onderwerp moet de hele raad zich uitspreken vanavond. Wij willen dan ook een hoofdelijke stemming over ons raadsvoorstel.”
De uitslag van de hoofdelijke stemming was geen verrassing. 12 stemmen tegen en 3 stemmen voor. Wel verrassend waren de stemverklaringen van de tegenstemmers, waarbij toch veel waardering klonk voor ons voorstel en waarin men stelde dat de inhoud wel gebruikt moet worden in de toekomst. Wij concluderen daarom dat ons voorstel wel degelijk geslaagd was, maar dat de timing politiek gezien niet de juiste was en gelukkig gaat de inhoud niet verloren.
Spannend was de stemming bij het Voorstel college betreffende verklaring van geen bedenkingen ‘perceel Cauberg tussen huisnummer 22 en 24’. Pat-Jos Huisman vertelde dat de PGP bij het bespreken van dit raadsvoorstel een vergelijking met de rijdende rechter op voelde borrelen. Om het zwartwit te stellen. Er ligt een raadsvoorstel. De indiener is voor, de buren zijn tegen en de raad mag hierin gaan beslissen. Dit is voor ons geen prettige situatie. De beantwoording van alle gestelde vragen veranderde geen standpunten. De uitslag was 8 stemmen voor en 7 stemmen tegen. Dat betekent dat de eigenaar nu een omgevingsvergunning kan gaan aanvragen. Hiertegen kunnen omwonenden wel bezwaar aantekenen. De PGP stemde overigens tegen.
De behandeling van het ‘raadsvoorstel Zicht op Thuis’ verliep niet zoals gewenst in de commissie Sociaal Domein op 30 mei jl. Het advies van de Adviesraad Sociaal Domein ontbrak. Daarop werd besloten dat de commissie dit voorstel niet wilde bespreken zonder alle stukken erbij. Omdat de andere fracties geen nieuwe commissie wilden inplannen, konden we onze vragen schriftelijk indienen. Onze 15 technische en inhoudelijke vragen zijn naar tevredenheid beantwoord. Ook is het verschil tussen een GR regeling en deze centrumregeling waarbij onze gemeente wel voldoende stem heeft om te sturen duidelijk geworden. De PGP blijft van mening dat het proces niet naar wens is verlopen, dat de raad nu onder druk wordt gezet om in een korte periode zich hierin te verdiepen en een besluit te nemen. Toch hebben wij na rijp beraad besloten om in te stemmen met deze centrumregeling. De wethouder beloofde beterschap over dit soort trajecten. Alle fracties stemden in met dit voorstel.
Over de aanpassing van de Algemene Plaatselijke Verordening werd lang gesproken. Omdat dit de portefeuille van de burgemeester zelf betrof, was er tijdelijk een andere vergadervoorzitter nodig. Die kiest de raad uit haar midden na elke verkiezing, maar dat is nog niet gebeurt. Omdat onze Corry Fulmer het langszittende raadslid is, kreeg zij die rol voor deze vergadering toebedeeld. En al snel bleek dat Corry zich niet hield aan de ongeschreven regels van onafhankelijk voorzitterschap, met verve debatteerde zij mee, tot hilariteit van de raadsleden.
Het was dan ook een onderwerp waarover zij het woord zou voeren. Met name de noodzaak van het schrappen van lid 2 en 3 onder Artikel 2:28 a beëindiging exploitatie openbare inrichting heeft bij verschillende fracties en ook bij ons de nodige vragen opgeroepen. Uiteraard is het goed dat de gemeente kritisch is op de overdraagbaarheid van een exploitatievergunning om vast te kunnen stellen of men over de juiste papieren beschikt en de inrichting voldoet. Maar het schrappen van de overdrachtsregeling betekent wel dat een ondernemer die een zaak overneemt 8 weken moet wachten om zijn/haar nieuwe zaak te kunnen exploiteren. Het college stelt voor punt 2 en 3 te schrappen om ‘verwarring te voorkomen’. De PGP vroeg hoe vaak het dan voorkwam dat er misbruik van werd gemaakt en of het benadelen van ‘goedwillende’ ondernemers opweegt tegen het weren van eventuele ondernemers met slechte bedoelingen? Ons standpunt werd gedeeld door meerdere andere fracties en er werd besloten om dit artikel voor nu te laten staan. Met slechts 1 tegenstem werden de andere wijzigingen van de APV aangenomen.
Zonder veel discussie werden ook de raadsvoorstellen Verordening commissie bezwaarschriften, Zienswijze ontwerpbegroting 2023 GR BsGW en Voortzetten accountantsdiensten RSM Nederland Accountants N.V. voor boekjaar 2022 aangenomen.
Tot slot het klapstuk van de avond volgens de burgemeester (al vonden wij dat ook al van ons woonvoorstel), de behandeling van het coalitieakkoord. Wij waren verbaasd over de gang van zaken waarbij het CDA als een soort vierde coalitiepartij werd verwelkomd, maar dan zonder wethouder. Van oppositie merkten wij naast kritiek op het formatieproces uitgesproken door CDA-raadslid Pluijmen bar weinig. Fractievoorzitter Hilde Baaij pakte wel de oppositierol met de volgende tekst:
Voorzitter, aanwezigen, kijkers thuis,
Onze reactie op het coalitieakkoord van AB, VSP en VVD genaamd Valkenburg aan de Geul veert op. De belangrijkste vragen voor ons zijn: Wat betekent dit voor onze inwoners, hoe wordt het betaald en doet de coalitie wat men beloofd heeft. Wij lezen vooral veel wensbeelden zonder concrete uitwerking en financiële onderbouwing en sommige verkiezingsbeloftes lijken verdampt te zijn. De coalitie benoemt 7 thema’s. Deze lopen wij kort langs.
1. Een veilig Valkenburg aan de Geul: Er wordt meer toezicht en handhaving beloofd met een optimaal ingezette beschikbare capaciteit aan hulpverleners. Die capaciteit is niet groter maar juist kleiner dan in 2018-2022. Dus even voor de goede orde, de belofte van AB in verkiezingstijd voor meer blauw op straat, hoe wordt dat georganiseerd en betaald?
2. Een welvarend Valkenburg aan de Geul: Goed dat er één aanspreekpunt voor ondernemers komt. Verder is het vooral uitwerken van plannen die in 2018-2022 reeds bedacht zijn. Maar de verkiezingsbelofte van het niet verhogen van de toeristische belasting zijn VVD en VSP blijkbaar vergeten…
3. Een kansrijk en sociaal Valkenburg aan de Geul: De zin ‘Het geldend versterkingsplan Sociaal Domein wordt naar aanleiding van deze uitgangspunten bijgesteld’, baart ons zorgen, wat betekent dit concreet? Blijven we investeren aan de voorkant in lichte zorg om duurdere zorgkosten én ellende voor die mensen op de lange termijn te besparen? Wat gaat er aangepast worden en komt dit in een raadsvoorstel naar de raad? Ook missen we een aantal urgente zaken zoals energiearmoede en wat er onder inclusie wordt verstaan. En hoe moeten we de zin ‘Geen verdere verhoging van inkomensnormen voor toeslagen (tenzij onderzoek anders uitwijst)’ lezen. Wordt dat onderzocht? Of onderzoeken we het niet en wordt het niet verhoogd? En waarom nog meer onderzoek, dat heeft in 2018 en 2019 al uitgebreid plaatsgevonden. Dus VSP, hoe zit het met jullie actiepunt om alle toeslagen te verhogen naar 150%? Tot slot, het grote hangijzer ‘hoe lossen we het miljoenentekort in het Sociaal Domein op’, wordt helemaal niet genoemd.
4. Een leefbaar Valkenburg aan de Geul: Meer woningen en een goed voorzieningenniveau zijn volgens de coalitie de sleutel voor het doorbreken van de sterke vergrijzing. Helemaal mee eens. Maar in plaats van in te stemmen met een concreet voorstel voor meer betaalbare woningen voor jongeren en ouderen, wacht de coalitie liever op een evaluatie die hopelijk eind 2022 komt over wat er de afgelopen vier jaar (en daarvoor) niet gebeurd is op het gebied van huisvesting. In het akkoord staan alleen wat ‘oude zaken’ die niet direct bijdragen aan het oplossen van de woningnood en dat terwijl AB, VSP en VVD in verkiezingstijd heel hard geroepen hebben dit probleem aan te gaan pakken. Wel zijn wij blij met extra ambtelijke capaciteit op dit onderwerp.
Er wordt gesproken over sport en cultuur, maar wat er precies gaat gebeuren en hoe dat betaald wordt, kunnen wij niet terugvinden. Er staan wat vage toezeggingen over gesprekken, waar geen coalitie zich een buil aan kan vallen als dat niets oplevert.
Wel lezen wij dat de verkiezingsbelofte van de VSP, namelijk het heropenen van het zwembad ook verdampt is en dat de gebiedsvisie West onder leiding van toenmalig AB wethouder Vankan in de prullenbak beland is, want de uitkomst van de inwonersparticipatie over het eventueel verplaatsen van de Polfermolen wordt bij voorbaat al uitgesloten.
Formateur Niels Dauven maakte 23 mei bekend dat er gesproken is met de sportverenigingen, zouden wij hiervan het gespreksverslag kunnen krijgen? Wie waren daarbij aanwezig en wat is er besproken, beloofd, besloten?
Ook de door de VVD beloofde afschaffing van de hondenbelasting per 1 januari 2023 waarvoor een meerderheid van de raad zich eind 2021 al uitsprak, is blijkbaar ineens vergeten.
5. Een duurzaam Valkenburg aan de Geul: Een groot deel van deze punten herkennen we uit ons eigen verkiezingsprogramma. Zoals het aanscherpen van het duurzaam inkoop- en aanbestedingsbeleid. Fijn. Maar de energietransitie, circulaire economie, het isoleren van onze vele mergelhuizen en tegengaan van hittestress staan er simpelweg niet in. Wel dat men een vijver bij Dersaborg wil maken en deze vullen met regenwater. De wethouder duurzaamheid zal echt meer moeten laten zien dan dat om onze gemeente klaar te stomen voor de toekomst.
6. Een Valkenburg aan de Geul waarin Burgerkracht en Zelfsturing, maar ook Bestuurlijke vernieuwing centraal staan. Wij kijken uit naar de plannen voor de verbetering van burgerparticipatie en zelfsturing, want dat laat wat ons betreft sterk te wensen over. Over het laatste, bestuurlijke vernieuwing. Een college met 4 witte mannen, drie coalitiepartijen die zich heel druk maken om hun zitplaats in de raadszaal en de twee oppositiepartijen pas na de presentatie van het coalitieakkoord uitnodigen voor een gesprek hierover en dat besloten willen laten plaatsvinden, want anders wordt het een Poolse landdag. Dat klinkt niet als bestuurlijke vernieuwing. Wij vestigen onze hoop op sturing vanuit raad, burgemeester en griffier om het Valkenburgse bestuur naar 2022 te brengen.
7. Tot slot, een financieel stabiel Valkenburg aan de Geul. Daar kunnen we kort over zijn. Er zijn namelijk nauwelijks cijfers genoemd in het coalitieakkoord. Er wordt verwezen naar de kadernota. Nu is die afgelopen donderdag openbaar gemaakt, te kort voor ons om dit naast het akkoord te leggen. Is er überhaupt een financiële onderbouwing of doorrekening van dit akkoord? Zo ja, kunnen wij dat ook ontvangen? Wij hebben kennis genomen van het het persbericht bij de Kadernota 2022 waarin de financiële gevolgen van de watersnoodramp worden genoemd. Bij de behandeling van de kadernota komt dit verder ter sprake.
Over het addendum van het CDA hebben we de vraag hoe dit verwerkt gaat worden in het coalitieakkoord.
Op 14, 15 en 16 maart hebben 8062 inwoners hun stem uitgebracht. Dit is een opkomst van 58,5%. Dat is op 2014 met 56,9% na de laagste opkomst sinds 32 jaar. Iets waarover wij ons zorgen maken. 1477 van de uitgebrachte stemmen waren voor ons, de PGP ofwel de Progressieve Groene Partij, hiermee werden wij de derde partij met drie volle zetels. Dat geeft geen recht op een plek in de coalitie, het geeft wel recht op serieuze gesprekken over samenwerking en het meenemen van de wensen van onze kiezers door de nieuwe coalitie. Zonder op details in te gaan, onze deelname aan een nieuwe coalitie was duidelijk niet gewenst door de grootste partij. Daarnaast zijn wij geheel niet meegenomen in de totstandkoming van het coalitieakkoord zoals gepresenteerd op 23 mei jongstleden. Wel werd van ons op die 23 mei verwacht dat wij zonder het feestje te bederven zouden meestemmen over vier wethouderskandidaten zonder kennis te hebben genomen van de inhoud en financiële onderbouwing van het coalitieakkoord, de precieze portefeuilleverdeling en de precieze onderbouwing voor het uitbreiden van het aantal wethouders van 2,7 fte naar 3,3 fte. Wij maken er geen geheim van dat wij daarom als fractie blanco gestemd hebben bij de wethouders benoemingen. Dat betekent niet dat wij op voorhand twijfelen aan de capaciteiten van deze wethouders, de komende vier jaar kunnen ze laten zien wat ze waard zijn.
Kortom. Onze gemeente staat voor grote uitdagingen. Vergrijzing van onze inwoners. Balans toerisme en leefbaarheid. Taken van landelijke regering naar gemeente, maar met minder geld. Toerisme als grootste maar kwetsbare economische motor. En afgelopen zomer is daar een grote nieuwe uitdaging bijgekomen: ons bestaan in het stroomgebied van de Geul. In het coalitieakkoord staan sommige zaken weliswaar vermeld op hoofdlijnen, maar deze zijn niet verder uitgewerkt of doorgerekend. Wij wensen het college dan ook veel succes met de verdere uitwerking van dit coalitieakkoord. De PGP zal elk raadsvoorstel constructief en kritisch op de inhoud beoordelen. Goede voorstellen krijgen onze steun en waar nodig zullen we zelf met initiatieven komen.
Er kwam weinig reactie op onze inbreng tijdens de vergadering. Woordvoerder namens de coalitie Vankan probeerde de PGP nog weg te zetten als een niet meewerkende partij, maar kon rekenen op scherpe repliek van de PGP. De PGP wilde wel meepraten, maar op een transparante manier en niet in achterkamertjes. En op al onze vragen geen antwoorden. Verbreken van verkiezingsbeloftes werden niet verdedigd. Financiële doorrekeningen hoeven niet, want die zijn maar een paar maanden geldig. Verslagen van gesprekken zijn er niet. En Vankan vond het ook nog nodig om te suggereren dat wij alleen klagen over het proces omdat wij buiten de boot zijn gevallen. Later kwam hij nog met een vergelijking over dat de oefenwedstrijden zijn gespeeld en dat de vier wethouders nu het elftal samen vormen. Wij denken dat de coalitie of in elk geval hun woordvoerder wellicht nog een lesje Staatkunde nodig heeft. Niet de vier heren wethouders bepalen het spel. De gemeenteraad bestaande uit 17 leden bestaande uit coalitie en oppositie spelen samen de voetbalwedstrijd in het belang van alle inwoners van Valkenburg aan de Geul. Wij spraken de hoop uit dat iedereen dat ook daadwerkelijk gaat doen. We gaan het zien en we zullen onze mond blijven roeren.
