PGP houdt wethouder goed wakker met vragen over nieuw Overnachtingenbeleid
Na een zinderende meivakantie waarin wederom duidelijk werd dat de Vrijetijdseconomie floreert in Valkenburg, was het op woensdag 7 mei tijd voor de Commissievergadering Economisch Domein. Raadslid Corry Fulmer en burgerlid Brigitte Stolk schoven met goede zin aan om o.a. het langverwachte Overnachtingenbeleid te bespreken. Zij hadden de nodige vragen over het waarborgen van de balans tussen leefbaarheid, natuur en economie. Naast dit voorstel stond er nog 1 ander voorstel op de agenda over deelname aan de Stichting Samenwerking Zuid-Limburg. De vergadering werd echter afgetrapt door dhr. Michel Lebouille die gebruik maakte van het spreekrecht.
Spreekrecht Dhr. Michel Lebouille – Harmonie Kur-Kapel Falcobergia
Dhr. Lebouille sprak in namens harmonie Kur-Kapel Falcobergia. Jaarlijks geven zij meerdere concerten waar zij activiteiten subsidie voor ontvangen en elke 3 tot 5 jaar organiseren zij een grootser evenement waarvoor zij tot op heden aanspraak konden maken op evenementensubsidie. Dit jaar echter is hun aanvraag afgewezen omdat de activiteit niet aansluit bij de definitie zoals opgenomen in de, in december 2024 aangenomen, Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Ook de subsidie aanvraag van Harmonie Amicitia Vilt is om deze reden afgewezen. Dhr Lebouille wilde vooral wijzen op de omissie in het huidige beleid m.b.t. evenementen subsidies waarbij enkele waardevolle lokale initiatieven buiten de boot dreigen te vallen. Wethouder Rouwette gaf ruiterlijk toe dat dit een omissie is en er wordt gekeken hoe dit te repareren.
Voorstel Overnachtingenbeleid Valkenburg aan de Geul 2025.
We hebben lang moeten wachten op de Visie Vrijetijdseconomie (Visie VTE). Wij waren bij de bespreking van dit voorstel in september 2024 verheugd over de focus op kwaliteit i.p.v. kwantiteit. Het belang van de balans tussen economie, mens en natuur werd duidelijk benoemd. Toch was dit voorstel in onze ogen niet concreet genoeg om die balans in werkelijkheid te waarborgen. Ons werd verzekerd dat in het nog te ontwikkelen Overnachtingenbeleid en het Evenementenbeleid scherpe keuzes gemaakt zouden worden. Aan het evenementenbeleid wordt nog gewerkt, maar in deze vergadering stond het voorstel m.b.t. het Overnachtingenbeleid op de agenda.
Als sociale en groene partij kunnen we ons zeker vinden in het voorstel waarin heel restrictief wordt omgegaan met uitbreiding van accommodaties en overnachtingsplekken. Dit geldt zowel voor kleinschalige B&B’s als grotere hotels. Alle partijen zijn het erover eens dat de druk die de vrijetijdseconomie legt op leefbaarheid en natuur in Valkenburg een grens heeft bereikt. Uit het beleid wordt duidelijk wat in de toekomst wel en niet is toegestaan. Het beleid heeft een hoog ‘Nee, tenzij’-gehalte. Daarbij valt op dat er vrijwel alleen ruimte is voor nieuwe standplekken op boerderijcampings waarbij binnen het nieuwe beleid een uitbreiding van max. 15 naar max. 25 plekken is toegestaan. Op het gebied van nieuwvesting van campings en vakantieparken is de Gemeente duidelijk. We willen niet meer van hetzelfde. De wens om kwaliteit boven kwantiteit te stellen is duidelijk verankerd in het nieuwe overnachtingenbeleid.
Wij hadden flink wat vragen o.a. omdat er een ‘achterdeurtje’ in dit beleid zit. Onder de noemer van maatwerk, waar wij in principe achter staan, is onder bepaalde voorwaarden toch uitbreiding mogelijk.
Uitzonderingen op restrictief beleid
Wij willen voorkomen dat er een beleid wordt vastgesteld waarbij het College buiten de Raad om medewerking verleent aan initiatieven die toch de druk op leefbaarheid en natuur verhogen. Op onze vraag of uitzonderingen op het restrictieve beleid terug zouden komen bij de Raad antwoordde de wethouder ontkennend. Als het beleid eenmaal is vastgesteld, ligt dit bij het College.
De wethouder verzekerde ons dat dit soort uitzonderingen getoetst worden aan drie uitgangspunten: 1. De juiste ontwikkeling op de juiste plek, 2. Kwaliteit boven kwantiteit: excellent in elk segment en 3. DNA en totaalbeleving als basis. Prachtige uitgangspunten, maar ook subjectief en voor verschillende interpretaties vatbaar. De uitzondering kan ook zomaar de regel worden.
Omdat hij onze zorgen niet kon wegnemen hebben wij in een tweede termijn gevraagd of de wethouder bereid is om na een bepaalde periode terug te koppelen aan de Raad welke uitzonderingen het College heeft toegestaan zodat de Raad wel vinger aan de pols kan houden en indien nodig kan bijsturen. De wethouder heeft toegezegd om dit na 1 jaar te evalueren en terug te koppelen naar de Raad.
Vakantieparken
In het Overnachtingenbeleid staat dat de Gemeente zeer restrictief zal zijn bij uitbreidingen van vakantieparken en dat er geen nieuwvesting mag komen. Dat horen wij graag. Echter, wat schetste onze verbazing? In de Raadsnota staat dat bij twee campings al vergevorderde ontwikkelingen zijn richting chalettisering en dat deze inmiddels voor het gemak gezien worden als bestaand vakantiepark. Hier stelden wij enkele vragen over.
Het bleek te gaan om Topparken Résidence Valkenburg (voormalig Camping Schoonbron) en Huttopia Valkenburg (voormalig camping Valkenburg – Maastricht). Het had de wethouder aanzienlijk wat vragen gescheeld als in de nota was uitgelegd dat naar deze twee voormalig campings werd verwezen waarbij verschillende procedures lopen en de transformatie eigenlijk al compleet is, hoewel de gang van zaken zeker niet de schoonheidsprijs verdient. Dat valt echter buiten de scope van dit nieuwe Overnachtingenbeleid waarin gelukkig duidelijk wordt gesteld dat verdere chalettisering binnen onze Gemeente niet mogelijk is.
Ecolodges
Opvallend is dat de avond ervoor, tijdens de Commissie vergadering Fysiek Domein (Cie FD), een voorstel op de agenda stond m.b.t. de bouw van 4 Ecolodges in Berg & Terblijt. Een plan dat op het eerste gezicht heel goed past binnen de Visie VTE en dat aansluit bij de gewenste kwaliteitsslag en aandacht voor duurzaamheid. Het betreft de transformatie van een groepsaccommodatie en feestzaal naar 4 ecolodges. Het aantal slaapplekken neemt hierbij af. Er is goed gekeken naar de landschappelijke inpassing. “Geen verharding naar de lodges, geen verlichting en de gemengde haag laat men uitgroeien tot een robuuster landschapselement. Dat klinkt de PGP goed in de oren.”, aldus onze collega’s van Fysiek Domein. Deze ecolodges hebben natuurlijke aankleding, zonnepanelen en een sedum dak. Ze zijn energie neutraal.
Vreemd genoeg merkte de betreffende wethouder tijdens de Cie FD op dat deze aanvraag niet goedgekeurd zou worden als het getoetst zou worden aan het nieuwe Overnachtingenbeleid omdat chalettisering daarin niet wordt toegestaan. Wij vinden chalettisering in de zin van nieuwvesting of de transformatie van een camping naar chaletpark iets heel anders dan de bouw van 4 ecolodges. Aanleiding voor Raadslid Corry om dit tijdens deze vergadering nog eens ter sprake te brengen. Uiteindelijk merkte wethouder Rouwette op dat dit een voorbeeld zou kunnen zijn waarbij maatwerk wordt toegepast op basis van de eerder genoemde drie uitgangspunten. Blijft opmerkelijk dat er dan een uitzondering gemaakt moet worden voor een project dat naadloos aansluit bij de wensen en ambities uit de Visie VTE.
Boerderijcampings
Er zijn momenteel 4 boerderijcampings, allemaal gelegen in Schin op Geul/Walem. Voor boerderijcampings geldt dat ze in het nieuwe beleid mogen uitbreiden tot max. 25 plaatsen. Maar Schin op Geul is een gebied waar de toeristische druk al vrij hoog is. Omdat de leefbaarheid hier onder druk staat wilden wij weten over hoeveel plaatsen deze campings nu beschikken en hoeveel bedden er in dit gebied dan bij kunnen komen.
Hierop kregen wij een ontwijkend antwoord van de wethouder. Hij vertelde hoe belangrijk het voor een ondernemer is om het aantal plaatsen te kunnen uitbreiden voor een gezonde bedrijfsvoering. Wij gaven aan dit volledig te begrijpen en dit de ondernemer ook te gunnen, maar dat neemt niet weg dat als alle vier de boerderijcampings gaan uitbreiden de druk op de gemeenschap en op de natuur als geheel te groot kan worden. De wethouder bleef hier om de hete boerderijbrei heen draaien maar verwees tot slot weer naar zijn drie uitgangspunten waaraan getoetst gaat worden. Dit zou moeten voorkomen dat de druk te hoog wordt. Bij doorvragen bleek dat als een boerderijcamping uitbreiding heeft gekregen, dit bij een ander geweigerd kan worden omdat de druk dan te hoog is. Het is dan misschien niet meer ‘de juiste ontwikkeling op de juiste plek’. Is dit beleid helder en rechtvaardig naar de ondernemers? Of wordt het hiermee niet alleen een “Nee, tenzij’, maar ook een “Ja, of toch niet”-beleid?
Hotels en pensions
Bij de totstandkoming van de Visie VTE hebben wij meerdere malen aangegeven dat wij tegen het gebruik van gedateerde gegevens zijn m.b.t. de Valkenburgse hotelsector. Opnieuw zien we dat er in dit beleidsstuk gebruik wordt gemaakt van gegevens over de hotelmarkt uit 2018: “Uit het Hotelmarktonderzoek 9 blijkt dat 40% van de hotels moeite heeft om op lange termijn rendabel te blijven, wat ook de mogelijkheden voor investeringen beperkt.” Onze vraag hierover luidde: Vindt de wethouder het wenselijk om 7 jaar na dit onderzoek de daaruit voortkomende gegevens te gebruiken in een beleidsstuk waarin het lijkt alsof de huidige markt wordt beschreven? “Alleen door voetnoot 9 op te zoeken, kom je erachter dat het gaat om een onderzoek uit 2018.”Het antwoord is ja. Ja, de wethouder is van mening dat het prima is om deze gegevens te gebruiken en is van mening dat er in 7 jaar zo weinig is veranderd dat de gegevens nog steeds recht doen aan de huidige situatie. Wij betwijfelen dit zeer, maar in het kader van ‘pick your priorities’ hebben we hierover niet doorgevraagd.
Toeristische verhuur van woningen
De verhuur van woningen aan toeristen via platforms zoals Airbnb en Booking.com is de afgelopen jaren sterk gegroeid. In de wet is het zo geregeld dat mensen hun woning tijdelijk mogen verhuren aan toeristen zolang het geen negatieve impact heeft op de woning markt en geen overlast veroorzaakt.
In 2022 is de omvang van deze verhuur in Valkenburg in kaart gebracht en daaruit bleek dat er 128 particuliere woningen in dat jaar geheel of gedeeltelijk werden verhuurd aan toeristen.
Als toeristische woningverhuur plaatsvindt op een verantwoorde manier, draagt dit in positieve zin bij aan onze Vrijetijdseconomie. Echter, om de negatieve gevolgen te beperken gaat Valkenburg deze verhuur in de toekomst reguleren via een Huisvestingsverordening Toeristische woningverhuur. Hierin staan enkele voorwaarden vermeld zoals een eigen bewoningsplicht. Het is dus niet mogelijk om een tweede woning te verhuren. Hiermee wordt voorkomen dat een woning aan de woningvoorraad wordt onttrokken. De woning mag ook maximaal 60 dagen per kalenderjaar verhuurd worden aan toeristen. De vraag die op ieders lippen brandde was natuurlijk wanneer deze verordening aan de Raad wordt voorgelegd. Volgens de wethouder kunnen we deze verwachten op de agenda van de Cie ED in september.
Niet al onze vragen over het Overnachtingenbeleid werden volledig en naar tevredenheid beantwoord door de wethouder, maar in de basis is het een degelijk beleidsstuk. We blijven alert op de uitvoering. Het beleid is nog niet afgetikt; bespreekpunt dus voor de komende raadsvergadering.
Voorstel Stichting Samenwerking Zuid-Limburg.
Na een uitgebreide inbreng op vorig voorstel, konden we hier kort over zijn. Omdat wij voorstander zijn van betere regionale samenwerking en het voorstel geen vragen opriep, hadden wij geen opmerkingen bij dit voorstel.
Stand van zaken uitvoering Visie Vrijetijdseconomie.
Omdat de wethouder dit vaste bespreekpunt tijdens de vorige vergadering oversloeg, hadden wij een rondvraag gesteld over de voortgang van de uitvoering van de Visie VTE. Dit als motivatie om dit agendapunt dit keer wat meer aandacht te geven. Dat deed de wethouder dan ook, al stond het vast al op zijn lijstje. Wat kon hij melden?
Uiteraard verwees hij naar het Overnachtingenbeleid, maar ook vertelde hij dat er gewerkt wordt aan het Kunst & Cultuurbeleid. Dat wordt verder in de kadernota meegenomen vandaar dat het nog niet is gepresenteerd. Ook wordt er gewerkt aan het Evenementenbeleid. Hiervoor wordt nog een bewoners enquête uitgezet. De verwachting is dat het Evenementenbeleid als voorstel op de agenda van de vergadering in september wordt geplaatst. Er wordt ook een onderzoek gedaan naar de detailhandel en er wordt gewerkt aan een dataportaal voor Zuid Limburg waarin gegevens worden verzameld die relevant zijn voor de Vrijetijdseconomie.
Rondvraag
Sprookjesbos
Zowel de PGP als het CDA had een rondvraag gesteld over het Sprookjesbos. N.a.v berichtgeving op TV Heuvelland, waaruit bleek dat de vergunningaanvraag van het Sprookjesbos buiten behandeling is gesteld, vroegen we of er actief contact gezocht gaat worden met de eigenaar. De wethouder gaf aan dat er meerdere malen geprobeerd is om contact te zoeken, maar dat de eigenaar tot zijn spijt niet te bereiken is.
Zwerfafval
Tijdens de vorige Cie ED hebben wij een rondvraag gesteld over de zwerfafval problematiek in onze Gemeente en voorgesteld om Valkenburg Sprokkelt (weer) actiever deel uit te laten maken van de oplossing. De wethouder vroeg toen of hij de vraag schriftelijk mocht beantwoorden. Het antwoord dat wij uiteindelijk kregen was teleurstellend en niet oplossingsgericht. Er werd vooral informatie uit onze eigen vraagstelling herhaald en verder werd aangegeven dat het inzamelen van zwerfafval in onze Gemeente structureel geborgd is in het ontzorgingscontract stadsreiniging. Wij stelden de volgende twee vragen:
Als het inzamelen van zwerfafval zo goed geborgd is, hoe kan het dan zijn dat vrijwilligers van Valkenburg Sprokkelt zakken vol afval verzamelen?”
Als de wethouder niet voornemens is om m.b.v. Valkenburg Sprokkelt deze problematiek aan te pakken, kan hij dan aangeven op welke manier het voorkomen en opruimen van zwerfafval dan meegenomen wordt in de uitvoeringsprogramma’s van de Visie VTE?
Op de eerste vraag werd ontwijkend gereageerd, maar de wethouder gaf vervolgens wel aan dat er aandacht voor komt in de Mazjerang en via City Marketing. In zijn beantwoording gebruikte hij nog eens de prachtige term Green Destination. Omdat bewustwording rondom zwerfafval en het opruimen ervan belangrijke punten voor ons zijn, hebben wij nogmaals nadrukkelijk onder de aandacht gebracht dat het belangrijk is om de daad bij het woord te voegen en onszelf niet alleen als groene Gemeente te profileren, maar dit ook te laten zien in ons gedrag.
Eerder hebben we ervoor gepleit om Valkenburg Sprokkelt beter te faciliteren zodat ze een evenement konden organiseren tijdens een landelijke actie zoals de Clean Up day. Hier staat de Gemeente niet welwillend tegenover. Tijdens deze vergadering hebben we daarom geopperd om een eigen actie te organiseren die beter aansluit bij Valkenburg. Omdat het meeste zwerfafval door toeristen wordt achtergelaten, zouden we juist op een piekmoment van het toerisme een sprokkelactie kunnen organiseren. De gemeente kan naar eigen zeggen geen geldelijke subsidie geven aan Valkenburg Sprokkelt voor koffie met een broodje tijdens een landelijke opruimactie omdat zij al sponsort in natura (afvalzakken & sprokkelstokken). Maar wat houdt de gemeente tegen om in het prachtige Park Dersaborg zelf te zorgen voor versnaperingen voor de afvalrapers? We zijn benieuwd of wethouder Rouwette de sprokkelstok oppakt…
