Op 31 mei jl besprak de Commissie Sociaal Domein het raadsvoorstel Versterkingsplan Sociaal Domein voor de eerste keer. De commissie uitte die avond de wens om op een separate bijeenkomst te praten over de inhoud van dit plan en alle mogelijke oplossingen voor het tekort. Niet alleen was er veel onduidelijkheid over en kritiek op de inhoud van het plan, ook miste de commissie een advies van de Adviesraad Sociaal Domein en meer informatie over de extra gelden die vanuit het Rijk komen. In plaats van de voorgestelde ‘benen op tafel’ sessie werd er weer een commissie Sociaal Domein georganiseerd. Dit keer met extra informatie én een advies van de Adviesraad, maar met hetzelfde plan. In de raadszaal nam Hilde Baaij namens de PGP deel.
De eerste termijn van de PGP:
Beste voorzitter, aanwezigen, kijkers thuis,
Voor ons ligt voor de tweede keer het raadsvoorstel Versterkingsplan Sociaal Domein. Zoals wij reeds op 31 mei jl hebben aangegeven, een veelbelovende titel, maar eerlijk gezegd zijn de investeringen ofwel versterkingen oud nieuws. Deze zijn al vastgesteld in raadsvoorstellen tussen december 2020 en april 2021. Nu liggen er vooral bezuinigingen en onderzoeken naar mogelijke bezuinigingen voor.
Het Sociaal Domein kost veel geld. Na de decentralisatie in 2015 waarbij het Rijk taken overhevelde naar de gemeente, stegen de kosten en daalde de bijdrage van het Rijk. Alle gemeenten worstelen hiermee. Op 27 mei jl besloot een arbitragecommissie dat er meer geld voor jeugdzorg van Rijk naar Gemeenten moet.
Onze raad besloot in 2020 en 2021 te investeren in de voorkant van het Sociaal Domein. Doel is om hoge zorgkosten op de lange termijn te voorkomen. De resultaten hiervan worden pas na enkele jaren zichtbaar.
De bezuinigingen in dit voorstel vinden wij 1. Niet in lijn met de net genoemde strategie, 2. Niet inhoudelijk en bestuurlijk onderbouwd, 3. Niet bijdragen aan het oplossen van het daadwerkelijke probleem, namelijk de dure kleine rode driehoek van jeugdhulpverlening.
De brief van de Adviesraad Sociaal Domein van 20 juni 2021 is ook klip en klaar. Zorg eerst voor meer landelijke en regionale duidelijkheid én werk nog duidelijker uit welk bestuurlijk beleid onze gemeente wil voeren.
Wat PGP betreft bekostigen we de voorgestelde bezuinigingen uit de reserve Sociaal Domein totdat er meer duidelijkheid is.
Wij hebben de volgende vragen aan de wethouders:
1. U gaf op 31 mei jl aan dat het ombuigen van ons nieuwe beleid, investeren aan de voorkant, zo’n 4 jaar duurt. Kan de wethouder uitleggen waarom het college dan vindt dat bezuinigen op dit moment de juiste keuze is?
2. U gaf op 31 mei jl aan dat er 7,9 miljoen in de reserve sociaal domein zit. U gaf tevens aan dat dit binnen een paar jaar op is als we nu dit versterkingsplan niet goedkeuren. Kan de wethouder hiervan voor ons een berekening geven?
3. U gaf op 31 mei jl aan dat het niet verstandig is om de reserve sociaal domein in te zetten voor dit jaar. Kunt u dit nogmaals uitleggen en tevens uitleggen waarvoor die 7,9 miljoen dan wel bedoeld is volgens u?
Alle vijf fracties waren zeer kritisch over het voorliggende voorstel en het gekozen proces. En de beantwoording van beide wethouders Meijers en Dauven stemde niet tevreden. Integendeel. De commissieleden waren eensgezind in hun verbazing en frustratie dat het college zo vasthield aan hun raadsvoorstel, terwijl duidelijk was dat op deze manier het voorstel weggestemd zou worden. Wethouder Meijers zocht uiteindelijk nog naar een compromis. Doorgaan met alle verbetervoorstellen en onderzoeken en de bezuinigingen op een later moment bespreken. Maar ook over bepaalde verbeterpunten was kritiek. Ook vanuit de PGP.
Bijvoorbeeld bij meer inzet sociale rechercheurs voor bijstandsfraude staat beschreven dat teveel mensen gebruik maken van de bijstand. Dat het aantal teruggebracht moet worden. En wel van 22,6 per 1000 inwoners naar 18 per 1000 inwoners. Omgerekend betekent dit voor Valkenburg aan de Geul dat er zo’n 73 fraudeurs hier wonen. Het college bedoelde dit niet zo. Er moet ook ingezet worden op uitstroom naar werk. Maar zo staat het niet in het plan.
Nog een voorbeeld. Het voornemen is om huishoudelijke hulp strenger te indiceren. Want zo staat in het plan “Er zijn gemeenten in het land bekend die HbH in een (gemiddeld) beperktere omvang indiceren dan Valkenburg aan de Geul. Vooralsnog houden de indicatierichtlijnen van deze gemeenten stand in juridische procedures.” Betekent dit dat geslaagde rechtszaken ons beleid gaan bepalen?
En zo is er wat ons betreft ook onduidelijkheid over de precieze bedoeling van vermindering indicaties dyslexie, een onderzoek naar toewijzing scootmobiel en het verminderen van innovatiesubsidies op de jeugd.
Uiteindelijk kwam de commissie met de wethouder tot het voorstel om het plan voor nu aan te houden en eind augustus samen te komen met deze commissie aangevuld met raadsleden om hier verder over te praten en om te komen tot een plan waarmee de wethouder verder kan.
Tot slot.
De PGP vindt dat in deze periode 2018-2022 grote belangrijke stappen gezet zijn in het Sociaal Domein. De keuze om aan de voorkant te investeren om hoge kosten op de lange termijn te voorkomen juichen wij toe. Niet alleen financieel gezien. Juist ook sociaal. We proberen mensen te ondersteunen voordat ze in grote problemen komen. De PGP is erg benieuwd naar de resultaten over een paar jaar. Wij vinden het dan ook jammer dat gisteren de termen zakelijker, beheersbaarder en genormaliseerder de boventoon voerden. Wij blijven ons hard maken voor de menselijke maat.
Wordt vervolgd na het zomerreces.
De stukken staan op de website van de gemeente en de vergadering is via You Tube te volgen:
