Maandagavond 12 mei vond weer een commissie Sociaal Domein plaats. Met voor de PGP het vaste team van Hub Aussems, Dinant Kamphuis en Hilde Baaij in de zaal. Geen raadsvoorstellen, maar wel zeer uiteenlopende onderwerpen op de agenda ter discussie. Geen ‘sexy’ onderwerpen, maar o zo belangrijk voor onze medemensen die op welke manier dan ook hulp nodig hebben en waar erg veel geld mee gemoeid gaat. Bijna vier uur duurde de vergadering. Een paar kernpunten.
Gelijke kansen voor iedereen is één van de belangrijkste thema’s voor de PGP. Taalachterstand zorgt voor een ongelijke start van kinderen. Gelukkig zijn de meeste kinderen leerbaar, ofwel hebben de potentie om te leren. Hoe vroeger je daarmee begint, hoe makkelijker en sneller de achterstand wordt verkleind of ingehaald. De overheid heeft besloten meer in tezetten op de voorschoolse en vroegschoolse educatie. Hierover vertelde beleidsmedewerker Sociaal Domein mw. Velthuis in haar presentatie onderwijsachterstandenbeleid.
Vroegschoolse is groep 1 en 2 van de basisschool, hiervoor krijgen de scholen budget, maar wel minder dan voorheen. Want gemeentes krijgen nu meer budget om die voorschoolse educatie te organiseren, dat is voor de leeftijd van 2 tot 4 jaar. Voorheen was dat de peuterspeelzaal waar kinderen spelenderwijs werden voorbereid op school. Tegenwoordig VVE peutergroepen. De deelnemers zijn opgedeeld in doelgroeppeuters en reguliere peuters. Doelgroeppeuters zijn kinderen met een taalachterstand doordat zij bijvoorbeeld niet of nauwelijks opgroeien met de Nederlandse taal, laaggeschoolde ouders hebben of meer moeite hebben met de taal zich eigen te maken. Op de consultatiebureaus worden kinderen gescreend op taal, bij achterstand krijgt een kind de indicatie doelgroeppeuter. Dit betekent dat zij net als reguliere peuters twee dagdelen voor eigen rekening krijgen – bijdrage is inkomensafhankelijk – maar het derde dagdeel betaalt de gemeente. In de nieuwe plannen worden deze uren uitgebreid en wordt er meer resultaat verwacht. Momenteel zitten alle partners samen om te komen tot een gezamenlijk plan, waaronder de gemeente, het consultatiebureau en de uitvoerder in deze regio MIK. Vragen hierbij zijn bijvoorbeeld, in hoeverre verplicht je ouders tot volledige afname programma, hoe verdeel je die uren, hoe zorg je voor voldoende kwaliteit en hoe meet je dat. In september horen we meer, de commissie kan nog schriftelijk reageren op deze presentatie.
Een ander onderwerp dat hierbij aansluit is de nieuwe zwemvangnetregeling. PGP is blij met deze nieuwe regeling. Eind 2017 is het probleem aangekaart door Algemeen Belang middels een breed gesteunde motie. In 2018 door Hilde elke commissie Sociaal Domein opnieuw onder de aandacht gebracht. De uitvoering verliep wat stroef, maar door inzet van onze ambtenaren en de wethouder Sociaal Domein is er nu een lokale regeling die start na de zomer. Helaas niet met terugwerkende kracht, maar open voor iedereen met een laag (bruto of netto) inkomen.
Dan Omnibuzz, een belangrijke voorziening. Het vervoert onze inwoners die niet met regulier vervoer kunnen reizen. Maar keer op keer moet er geld bij vanuit de gemeentes. Omnibuzz stelt zelf beheersmaatregelen voor die zouden kunnen zorgen voor een bezuiniging van 150.000 euro. Maar beleidsmedewerker mw. Velthorst hielp ons snel uit de droom. Er zijn maar twee opties die realistisch zijn in Valkenburg aan de Geul. De eerste is het beperken van het totale aantal zones per klant per jaar. Dat loopt landelijk uiteen van 590 tot 750, waarbij onze gemeente 750 toekent. Terugbrengen zou 13.000 euro opleveren. Hierover werd een aantal vragen gesteld, zoals is het niet zo dat men in stedelijk gebied minder zones nodig heeft om bij winkels of zorgverleners te komen en in landelijk gebied zoals hier in Valkenburg aan de Geul meer. Dat klopt, aldus de directeur van Omnibuzz. Al zijn bepaalde bestemmingen hier aangemerkt als puntbestemming, zoals het ziekenhuis in Sittard, waardoor klanten daar wel heen kunnen reizen met hun pas. Een tweede optie zou zijn om te kijken naar oneigenlijk gebruik dagbesteding, gebruik van Omnibuzz op dagen dat de cliënt naar dagbesteding gaat en dat vervoer hoort bij de zorgaanbieder. Na doorvragen door Hilde bleek dat het niet ging om het reguliere vervoer van en naar de dagbesteding, maar om de ritjes tijdens zo’n dagbestedingsdag omdat iemand eerder naar huis gaat of tussendoor naar een zorgverlener of te laat was voor de reguliere rit omdat de thuiszorg te laat was te helpen met aankleden. Daarvoor bellen zij Omnibuzz. Geen gemakkelijk onderwerp om op te pakken, maar het is een mogelijkheid. Afgesproken is dat het college komt met een voorstel over de beheersmaatregelen en aan de hand daarvan kan de raad zich uitspreken over wat zij wel en niet willen. Tevens kan de raad zich dan uitspreken over tarieven.
Hub deelde namens PGP mee dat zij de zienswijze van het college delen. Ook wij missen het verwerken van de tariefstijging en de te kleine vervoersvolume in de begrotingen. Verder sprak Hub zijn verbazing uit over de enorme groei in personeel. Van 11,2 fte bij de oude gemeenschappelijke regeling die gold voor 10 gemeentes inclusief Maastricht naar 63,5 fte voor 32 gemeentes. De directeur van Omnibuzz lichtte toe dat 50 fte groei te maken heeft met de overname van de telefooncentrale. Door deze in eigen beheer te nemen, heeft Omnibuzz ook alle invloed op de openingstijden en de werkwijze. Er is altijd iemand bereikbaar tot de laatste klant bij Omnibuzz is uitgestapt. De gehele commissie stemde in met de zienswijze van het college.
Vervolgens presenteerde dhr Klaassen (directeur) de financiële stukken van GGD Zuid Limburg. Wellicht heeft u het al in de media meegekregen, in bijna alle regio’s zijn er problemen met de stijgende kosten van Veilig Thuis. Veilig Thuis is een programma voor advies, hulp en ondersteuning rondom huiselijk geweld en mishandeling. Ontzettend belangrijk, geen discussie over, wel over de uitvoering en de geldstromen.
Veilig Thuis valt sinds een paar jaar onder de verantwoordelijkheid van de gemeentes en deze hebben de uitvoering gedelegeerd aan derden. In sommige regio’s zijn dat zelfstandige bedrijven, in Zuid Limburg de GGD. De begroting van Veilig Thuis van de GGD Zuid Limburg is niet gebaseerd op werkelijke cijfers, maar op minimale schattingen. Daardoor komt er jaarlijks een flinke nacalculatie bij de gemeente ofwel er moet achteraf veel geld bij. Daarnaast zorgt de aanscherping van de meldcode en een nieuw landelijk vastgesteld protocol voor veel meer werk bij de Veilig Thuis medewerkers. De overheid heeft hiervoor geen extra middelen vrijgemaakt. Dat zorgt samen voor een enorme overschrijding van de begroting.
De koepel van Veilig Thuis aanbieders heeft de noodklok al geluid en steeds meer gemeentes ook. Er ligt momenteel een brandbrief voor de minister in concept klaar van 14 Zuid-Limburgse gemeentes met dezelfde boodschap: Veilig Thuis heeft meer geld nodig. Het lastige voor ons als commissie is, hoe beoordeel je nu of een organisatie zelf ook effectiever kan werken. Tevens valt op dat wij middels een verdeelsleutel voor 2,6% betalen, terwijl 1,2% van de meldingen uit onze regio komen. Het college stelt voor om te blijven pleiten voor een meer eerlijke verdeling van de kosten en de commissie stemde daarmee in. Wordt vervolgd.
De inbreng voor de rondvraag dient altijd op de dag van de vergadering voor 12.00 uur ingeleverd te zijn. Onze vraag: “Onlangs spraken wij in Sociaal Domein over verwarde personen in het openbaar. Dat riep binnen onze fractie de vraag op hoe het gaat met de groep verwarde mensen die niet zichtbaar is. Die geen werk hebben, geen schulden, geen hulpverlening, geen netwerk. Wij vragen ons af of juist deze mensen genoeg in beeld zijn.
Is de gemeente, WMO loket, GGD of anderen voldoende op de hoogte van deze mensen. Zijn daar cijfers over, worden zij ergens besproken? Zo ja, wat wordt ermee gedaan. Zo nee, zijn de instanties daartoe toegerust en wat hebben zij nodig om dat wel te zijn. “
Wethouder Remy Meijers antwoordde dat er geen garantie is dat iedereen in beeld is. Simpelweg omdat deze mensen niet zichtbaar zijn voor instanties. Er zijn zeven gevallen bekend van personen die wel zorg nodig zouden hebben, maar dit niet krijgen. Er is een tweewekelijks sociaal overleg met vertegenwoordiging van bijvoorbeeld MEE, WMO, Sociale Dienst en Boa’s waarin besproken wordt wat de status is en wat er mogelijk is.
Zelf alle stukken bekijken of de geluidsfragmenten van de vergadering beluisteren? Dat kan op de website van de gemeente.
