Raadzaal Valkenburg aan de Geul
20 juni 2022
Fractievoorzitter Hilde Baaij
Voorzitter, aanwezigen, kijkers thuis,
Onze reactie op het coalitieakkoord van AB, VSP en VVD genaamd Valkenburg aan de Geul veert op. De belangrijkste vragen voor ons zijn: Wat betekent dit voor onze inwoners, hoe wordt het betaald en doet de coalitie wat men beloofd heeft. Wij lezen vooral veel wensbeelden zonder concrete uitwerking en financiële onderbouwing en sommige verkiezingsbeloftes lijken verdampt te zijn. De coalitie benoemt 7 thema’s. Deze lopen wij kort langs.
1. Een veilig Valkenburg aan de Geul: Er wordt meer toezicht en handhaving beloofd met een optimaal ingezette beschikbare capaciteit aan hulpverleners. Die capaciteit is niet groter maar juist kleiner dan in 2018-2022. Dus even voor de goede orde, de belofte van AB in verkiezingstijd voor meer blauw op straat, hoe wordt dat georganiseerd en betaald?
2. Een welvarend Valkenburg aan de Geul: Goed dat er één aanspreekpunt voor ondernemers komt. Verder is het vooral uitwerken van plannen die in 2018-2022 reeds bedacht zijn. Maar de verkiezingsbelofte van het niet verhogen van de toeristische belasting zijn VVD en VSP blijkbaar vergeten…
3. Een kansrijk en sociaal Valkenburg aan de Geul: De zin ‘Het geldend versterkingsplan Sociaal Domein wordt naar aanleiding van deze uitgangspunten bijgesteld’, baart ons zorgen, wat betekent dit concreet? Blijven we investeren aan de voorkant in lichte zorg om duurdere zorgkosten én ellende voor die mensen op de lange termijn te besparen? Wat gaat er aangepast worden en komt dit in een raadsvoorstel naar de raad? Ook missen we een aantal urgente zaken zoals energiearmoede en wat er onder inclusie wordt verstaan. En hoe moeten we de zin ‘Geen verdere verhoging van inkomensnormen voor toeslagen (tenzij onderzoek anders uitwijst)’ lezen. Wordt dat onderzocht? Of onderzoeken we het niet en wordt het niet verhoogd? En waarom nog meer onderzoek, dat heeft in 2018 en 2019 al uitgebreid plaatsgevonden. Dus VSP, hoe zit het met jullie actiepunt om alle toeslagen te verhogen naar 150%? Tot slot, het grote hangijzer ‘hoe lossen we het miljoenentekort in het Sociaal Domein op’, wordt helemaal niet genoemd.
4. Een leefbaar Valkenburg aan de Geul: Meer woningen en een goed voorzieningenniveau zijn volgens de coalitie de sleutel voor het doorbreken van de sterke vergrijzing. Helemaal mee eens. Maar in plaats van in te stemmen met een concreet voorstel voor meer betaalbare woningen voor jongeren en ouderen, wacht de coalitie liever op een evaluatie die hopelijk eind 2022 komt over wat er de afgelopen vier jaar (en daarvoor) niet gebeurd is op het gebied van huisvesting. In het akkoord staan alleen wat ‘oude zaken’ die niet direct bijdragen aan het oplossen van de woningnood en dat terwijl AB, VSP en VVD in verkiezingstijd heel hard geroepen hebben dit probleem aan te gaan pakken. Wel zijn wij blij met extra ambtelijke capaciteit op dit onderwerp.
Er wordt gesproken over sport en cultuur, maar wat er precies gaat gebeuren en hoe dat betaald wordt, kunnen wij niet terugvinden. Er staan wat vage toezeggingen over gesprekken, waar geen coalitie zich een buil aan kan vallen als dat niets oplevert.
Wel lezen wij dat de verkiezingsbelofte van de VSP, namelijk het heropenen van het zwembad ook verdampt is en dat de gebiedsvisie West onder leiding van toenmalig AB wethouder Vankan in de prullenbak beland is, want de uitkomst van de inwonersparticipatie over het eventueel verplaatsen van de Polfermolen wordt bij voorbaat al uitgesloten.
Formateur Niels Dauven maakte 23 mei bekend dat er gesproken is met de sportverenigingen, zouden wij hiervan het gespreksverslag kunnen krijgen? Wie waren daarbij aanwezig en wat is er besproken, beloofd, besloten?
Ook de door de VVD beloofde afschaffing van de hondenbelasting per 1 januari 2023 waarvoor een meerderheid van de raad zich eind 2021 al uitsprak, is blijkbaar ineens vergeten.
5. Een duurzaam Valkenburg aan de Geul: Een groot deel van deze punten herkennen we uit ons eigen verkiezingsprogramma. Zoals het aanscherpen van het duurzaam inkoop- en aanbestedingsbeleid. Fijn. Maar de energietransitie, circulaire economie, het isoleren van onze vele mergelhuizen en tegengaan van hittestress staan er simpelweg niet in. Wel dat men een vijver bij Dersaborg wil maken en deze vullen met regenwater. De wethouder duurzaamheid zal echt meer moeten laten zien dan dat om onze gemeente klaar te stomen voor de toekomst.
6. Een Valkenburg aan de Geul waarin Burgerkracht en Zelfsturing, maar ook Bestuurlijke vernieuwing centraal staan. Wij kijken uit naar de plannen voor de verbetering van burgerparticipatie en zelfsturing, want dat laat wat ons betreft sterk te wensen over. Over het laatste, bestuurlijke vernieuwing. Een college met 4 witte mannen, drie coalitiepartijen die zich heel druk maken om hun zitplaats in de raadszaal en de twee oppositiepartijen pas na de presentatie van het coalitieakkoord uitnodigen voor een gesprek hierover en dat besloten willen laten plaatsvinden, want anders wordt het een Poolse landdag. Dat klinkt niet als bestuurlijke vernieuwing. Wij vestigen onze hoop op sturing vanuit raad, burgemeester en griffier om het Valkenburgse bestuur naar 2022 te brengen.
7. Tot slot, een financieel stabiel Valkenburg aan de Geul. Daar kunnen we kort over zijn. Er zijn namelijk nauwelijks cijfers genoemd in het coalitieakkoord. Er wordt verwezen naar de kadernota. Nu is die afgelopen donderdag openbaar gemaakt, te kort voor ons om dit naast het akkoord te leggen. Is er überhaupt een financiële onderbouwing of doorrekening van dit akkoord? Zo ja, kunnen wij dat ook ontvangen? Wij hebben kennis genomen van het het persbericht bij de Kadernota 2022 waarin de financiële gevolgen van de watersnoodramp worden genoemd. Bij de behandeling van de kadernota komt dit verder ter sprake.
Over het addendum van het CDA hebben we de vraag hoe dit verwerkt gaat worden in het coalitieakkoord.
Op 14, 15 en 16 maart hebben 8062 inwoners hun stem uitgebracht. Dit is een opkomst van 58,5%. Dat is op 2014 met 56,9% na de laagste opkomst sinds 32 jaar. Iets waarover wij ons zorgen maken. 1477 van de uitgebrachte stemmen waren voor ons, de PGP ofwel de Progressieve Groene Partij, hiermee werden wij de derde partij met drie volle zetels. Dat geeft geen recht op een plek in de coalitie, het geeft wel recht op serieuze gesprekken over samenwerking en het meenemen van de wensen van onze kiezers door de nieuwe coalitie. Zonder op details in te gaan, onze deelname aan een nieuwe coalitie was duidelijk niet gewenst door de grootste partij. Daarnaast zijn wij geheel niet meegenomen in de totstandkoming van het coalitieakkoord zoals gepresenteerd op 23 mei jongstleden.
Wel werd van ons op die 23 mei verwacht dat wij zonder het feestje te bederven zouden meestemmen over vier wethouderskandidaten zonder kennis te hebben genomen van de inhoud en financiële onderbouwing van het coalitieakkoord, de precieze portefeuilleverdeling en de precieze onderbouwing voor het uitbreiden van het aantal wethouders van 2,7 fte naar 3,3 fte. Wij maken er geen geheim van dat wij daarom als fractie blanco gestemd hebben bij de wethouders benoemingen. Dat betekent niet dat wij op voorhand twijfelen aan de capaciteiten van deze wethouders, de komende vier jaar kunnen ze laten zien wat ze waard zijn.
Kortom. Onze gemeente staat voor grote uitdagingen. Vergrijzing van onze inwoners. Balans toerisme en leefbaarheid. Taken van landelijke regering naar gemeente, maar met minder geld. Toerisme als grootste maar kwetsbare economische motor. En afgelopen zomer is daar een grote nieuwe uitdaging bijgekomen: ons bestaan in het stroomgebied van de Geul. In het coalitieakkoord staan sommige zaken weliswaar vermeld op hoofdlijnen, maar deze zijn niet verder uitgewerkt of doorgerekend. Wij wensen het college dan ook veel succes met de verdere uitwerking van dit coalitieakkoord. De PGP zal elk raadsvoorstel constructief en kritisch op de inhoud beoordelen. Goede voorstellen krijgen onze steun en waar nodig zullen we zelf met initiatieven komen.