Op 16 september, Prinsjesdag om 19:00 opende Hilde Baaij de commissievergadering Fysiek Domein. Namens de PGP waren raadslid Corry Fulmer en burgerlid Marlieke Baggermans aanwezig. Pat-Jos Huisman schoof later aan, wegens verplichtingen elders.

Spreekrecht burgers
De heer R. Janssen kwam namens Harmonie Walram en VC S.E.C. inspreken inzake ophalen oud papier. Hier een korte samenvatting. Nadat Pre Zero aangekondigd had per 1-7-2025 niet meer te willen samenwerken met vrijwilligers als het gaat om het ophalen van het oud papier, is er geen andere marktpartij gevonden die bereid is dit wel te doen. Dit heeft als gevolg dat de garantieregeling is vervallen waardoor de vrijwilligers geen vergoeding meer krijgen voor het aantal adressen. Zij krijgen wel een vergoeding van 45 euro per ton ingezameld papier. Hierdoor gaan sommige verenigingen er wat op vooruit en andere verenigingen er flink op achteruit. Omdat de garantieverzekering is vervallen, is het onzeker hoeveel de verenigingen als vergoeding op kunnen halen voor hun vrijwilligerswerk. Verenigingen die er nu wat op vooruit gaan kunnen er later alsnog op achteruit gaan. Hoe nu verder? Dit werd besproken bij punt 3.b. aanwijzingsbesluit inzameling oud papier.

Aanwijzingsbesluit inzamelen oud papier (zie antwoordbrief college art. 32 brief fractie VVD).
Corry Fulmer sprak namens de PGP en gaf aan: ‘’Laat de wethouder eerst uitleggen waarom de regeling nu is zoals deze is. Wij als raad kunnen hierna kijken of het anders kan en dit dan aanpassen. Hier is de begrotingsvergadering voor’’. Wethouder Dauven lichtte vervolgens na inbreng van alle partijen toe. Omdat de verenigingen het schikkingsvoorstel van de gemeente niet geaccepteerd hebben, heeft de gemeente hen naar de bezwaarschriftencommissie verwezen. De wethouder legt vervolgens uit: “De bezwaarschriftencommissie is heel stellig, het aanwijsbesluit is een publiekrechtelijke handeling (dit staat in de verordening fysieke leefomgeving die door de raad is vastgesteld, dat wij inzameldiensten mogen aanwijzen) het toekennen van de vergoeding is een privaatrechtelijke handeling. De toekenning van de vergoeding hoort hier dus eigenlijk niet thuis. Er is een overeenkomst van opdrachten, dat is een schaars recht. We mogen geen nieuwe verenigingen meer aanwijzen omdat de sterfhuisconstructie is vastgesteld in het grondstoffenplan. Zo komen wij juridisch vast te zitten. Het advies van de bezwaarschriftencommissie wordt ter verduidelijking nog toegevoegd aan het verslag. De wethouder vindt het te gortig om te stoppen met vrijwillige ophaaldienst, wat in veel andere gemeenten is gebeurd. Het ophalen van oud papier door vrijwilligers moet mogelijk blijven zodat verenigingen naast oud papier ook een extraatje op kunnen halen, al is de constructie nu wel anders. Wordt vervolgd.

Voorstel college betreffende vaststelling beleidskader zonne-energie Valkenburg aan de Geul 2025.
Dit voorstel is een hamerstuk geworden. Er was draagvlak bij alle partijen om het beleidskader zonne-energie Valkenburg aan de Geul 2021 aan te passen aan de tegenwoordige tijd. Hierdoor sluiten wij als gemeente aan bij de provinciale zonneladder. 

Onze inbreng: Wij kunnen alleen maar enthousiast zijn dat het beleidskader zonne-energie een upgrade krijgt. Zo bewegen en groeien wij mee om onze doelen te bereiken. De PGP is natuurlijk voor zonne-energie maar wel passend binnen ons Limburgs landschap. Met dit beleidskader zetten we een duidelijke stap vooruit. Waar we in 2021 nog alles op slot zetten, kiezen we nu voor mogelijk maken onder strikte voorwaarden. Dat is goed: we sluiten aan bij de provinciale zonneladder, beschermen Natura 2000 en het Natuurnetwerk Limburg. Bovenal wordt de landschappelijke kwaliteit geborgd via de uitgebreide verdiepingsstudie. We zijn ook enthousiast dat er minimaal 51% lokaal eigenaarschap komt. Zo profiteert de gemeenschap mee. Het beleidskader en de POVI zijn strikter dan wat er nu is opgenomen in onze Omgevingsvisie. We gaan ervan uit dat dit strikte beleid voor nu leidend zal zijn. Destijds is gezegd dat de Omgevingsvisie een dynamisch document is. Naast duurzame energieopwekking zullen er vast meer onderdelen zijn die niet meer volledig in lijn liggen met de POVI. Wanneer zal de Omgevingsvisie hierop aangepast worden? 

Antwoord wethouder: Er wordt 2 jaarlijks geëvalueerd. Mocht de provincie iets zeggen wat leidt tot een aanpassing bij ons, wordt dat meegenomen in die 2 jaarlijkse evaluatie.

Bespreekpunt Duurzaamheid

• Vorige week is de 2 jaarlijkse evaluatie geweest van de energiecoöperatie. Er zijn nu ongeveer 20 leden en het bestuur telt 5 of 6 mensen. De energiecoöperatie is goed aan de weg aan het timmeren en doet veel aan bewustwording. Er zijn warmtecamera’s aangeschaft waardoor bedrijven en particulieren energie lekken kunnen ontdekken als het kouder wordt. Het ontbreekt echter nog aan een project waarbij opwek kan worden gerealiseerd. “Al onze inspanningen zijn erop gericht om de komende periode samen met de gemeente Gulpen te realiseren”, geeft de Wethouder tot slot aan.
• Regionale energiestrategie: De provincie is bezig met de uitbreiding van het hoogspanningsnetwerk. Er komt mogelijk een streng bij maar de hoofdader die door de gemeente en heel de provincie loopt zal meer draagcapaciteit gaan krijgen in de toekomst waardoor er minder impact is voor de omgeving.
• Verduurzaam je huis: De website van verduurzaam je huis is even uit de lucht geweest. Er was iets mis gegaan met een koppeling. Gelukkig werkt alles nu weer dus neem gerust binnenkort eens een kijkje als u van plan bent om uw huis te verduurzamen. We zijn aan het kijken of we concreet bij woningbouwprojecten ook met de warmtevisie aan de slag kunnen, benoemde de wethouder. hiervoor is gekeken naar het Stella Maris terrein als het gaat om de warmte-opgave en energieneutraal bouwen.
• Het vraagstuk energiearmoede is wat naar de achtergrond verdwenen maar heeft zeker  aandacht. Huisartsenkoepel Zuid-Limburg heeft aangegeven dat gezondheidsproblemen die ontstaan, voortvloeien uit de vastgoedsituatie bij mensen thuis. “We willen, als we sociale woningbouw plegen, inzetten op lagere energiekosten.” zegt Wethouder Dauven. “Misschien wel een wat hogere huurprijs maar we zetten dan wel in op een beter wooncomfort.” Wethouder Kleijnen komt hier tijdens de algemene beschouwingen nog op terug.
• Een leuk project binnen onze gemeente zijn de blauw-groene schoolpleinen bij diverse scholen. Kinderen worden op deze manier klimaatbewust gemaakt en wat is het fijn om heerlijk te kunnen spelen in een mooie groene omgeving. We krijgen mogelijk 60.000 euro vanuit Jantje Beton. Ook wordt er gekeken of deze scholen afgekoppeld kunnen worden van het regenwater. Naast vergroening dus ook aandacht voor de blauwe tak.
• Natuurvriendelijk isoleren, hier moeten we met zijn allen aan voldoen. Er worden nog 8 vleermuiskasten gerealiseerd binnen onze kernen. Er is geen soortenmanagementplan opgesteld omdat we geen ecoloog hebben maar door dit zo te doen kunnen er wel enkele huizen geïsoleerd worden.
• De lokale aanpak isolatie telt momenteel 151 deelnemers en verduurzaam je huis 19. Er zijn ook weer 4 extra leningen verstrekt waardoor mensen hun huizen kunnen verduurzamen.
• Waterkracht, er wordt gesproken over een nieuw onderzoek te doen of er potentieel zit in een watermolen. Er is nu geen rapport. De energiecoöperatie is wel bezig met onderzoek van een watermolen. Als dit onderzoek afgerond is, kan dit worden gedeeld met de raad. De nieuwe raad zal ook kennis maken met de energiecoöperatie.

Bespreekpunt stand van zaken uitvoeringsprogramma Valkenburg-Oost.
Op 1 september heeft er een raadsinformatiesessie plaatsgevonden. Er was een positieve inbreng. Er zijn een 4 tal berekeningen gepresenteerd. De raad heeft geadviseerd het uitvoeringsplan volledig  uit te werken en ook te kijken naar de parkeerexploitatie. Er wordt onderzocht hoe het financieel uitpakt de komende jaren als het Walramplein nog even blijft zoals het is, maar wel met een stukje vergroening. Het is overeenkomstig verwerkt in de conceptteksten voor de aanstaande begroting. De 3 projecten aan de Oosterweg. Verwachting Kasteel Oost, voorjaar 27 volledig ingericht. Oosterweg 5, de fundering is gestort en rond de bouwvak 2026 waarschijnlijk afgerond. Bowlingbaan, geen bezwaren gaan over op slopen zo spoedig mogelijk, verwacht 2026 en oplevering medio 2027.

Bespreekpunt stand van zaken Valkenburg-West
Tot grote verbazing deelde de wethouder dat er  begin september nog niks is gedaan aan de publieksvriendelijke versie van Gebiedsvisie Valkenburg-West. Dit heeft te maken door wisseling van ambtenaren maar mag geen excuus zijn geeft hij aan. Gebiedsvisie uit dec 22 en de goede onderdelen van de kwartiermakers uit het ambitiedocument worden verwerkt in een totaalplan. Dit is uitgezet en er wordt momenteel door 2 personen hard aan gewerkt zodat het in december kan worden gepresenteerd aan de raad. Wethouder Weerts geeft aan “blijf bij de realiteit, pak ‘de boulevard plenkertstraat’ aan en met name de cultuurelementen die daar gesitueerd zijn. Geef ze die positie die het verdient. Met de opgang Cauberg en het Grendelplein zal ook iets moeten op korte termijn. Dit wordt ook in het plan opgenomen. Het is hierna aan de raad om in een meerjarenperspectief de middelen hiervoor vrij te maken of een herschikking te doen. Corry Fulmer stelde vervolgens nog de vraag over de economische plint: Wat is er precies in de principeaanvraag aangevraagd? Zowel de commissie als de raad hebben aangegeven liever lagere bebouwing te realiseren, ook al gaat dit ten koste van de economische plint. De wethouder antwoordde hierop: Er zat een economische plint van 100m2 opstaand niveau in de principeaanvraag. De wethouder houdt het liever zo om op deze manier een onderhandelingspositie te hebben. Als het vervolgens vervalt waardoor het gebouw 1 tot 2 appartementen lager wordt is dat namelijk iets waard. Als er een definitieve vergunningaanvraag is, kunnen we hiermee verder. Dit wordt ook toegestuurd in de conceptbegroting.

Bespreekpunt Wateroverlast/klimaatadaptatie.
Groenbeleidsplan, vergroening centrum, er zijn plannen voor een verhoogde waterspeelplek voor het VVV kantoor. Dit draagt bij aan bewustwording en mensen hebben een fijne plek als het warm is. We hebben een stelpost van 100.000 euro in de begroting staan. Als dit past kunnen we het toepassen en anders komen we terug naar de raad. Uitvoering Beckerswei in Sibbe loopt voortvarend. Knelpunten met enkele bewoners zijn opgepakt. Op 6 oktober wordt er begonnen aan de pleinen in Schin Op Geul en de Tolhuisstraat. Volgende week is er een bewonersavond voor inwoners van de Oude Dries in Berg en Terblijt, deze buurt heeft regelmatig te kampen met wateroverlast. Er moet daar ook echt iets aan het riool gebeuren omdat er feces op straat wordt gespoeld als het riool het water niet meer aankan. Bij de bewoners wordt opgehaald waar de knelpunten zitten. Dit wordt verder uitgewerkt. In 2026/2027 wordt hopelijk verdergegaan met de uitvoering. De voorbereidende werkzaamheden voor de Hekerbeek lopen op dit moment. Samen met het waterschap worden een aantal waterbuffers aangelegd om wateroverlast te voorkomen voor onder andere de Sartonstraat en omgeving. Hier gaat de wijk klimaat adaptief aangepakt worden. Binnen WRL zijn er voornemens om een bestuurscommissie aan te stellen. Per waterwerkregio zijn voornemens een wethouder plaats te laten nemen in deze bestuurscommissie om zo gebiedskennis te delen. Vanuit de regio wordt dat waarschijnlijk wethouder Dauven tot de nieuwe verkiezingen zijn. Speelruimteplan, er wordt dit najaar begonnen met de speeltuinen in Schin op Geul en Sibbe (achter de school). De concept ontwerpen van de speeltuinen in Sibbe (Beckerswei), Vilt en bij de kerk in Berg zijn ontvangen. Deze worden zeer binnenkort gepubliceerd in de Mazjerang waar op gereageerd kan worden. 

Bespreekpunt Toelichting bebording wandelpaden buitengebied/Sjaloen.
Er was een brief gericht aan de raad en niet bekend bij het college. Op de openbare weg stonden borden van natuurmonumenten dat je het terrein niet mocht betreden van zonsondergang tot zonsopgang. Het leek nu net of het de wandelpaden betrof. Dit kan natuurlijk niet zo zijn. De wandelpaden zijn namelijk openbaar. De borden zijn 11 september weggehaald.

Onze rondvragen: 

1. Vergroenen Sint Gerlachplein Houthem
Tijdens de raadsvergadering van 5 februari 2024 is het raadsvoorstel ‘Quickscan vergroenen 5 pleinen’ aan de raad voorgelegd. De raad heeft destijds ingestemd de herinrichting van het St Gerlachplein in te passen in een groter project (incl riolering en woningbouwmogelijkheden voor de omliggende straten) en dit via een andere separate voorbereiding te laten verlopen. 

• Er is inmiddels heel wat tijd verstreken, vandaar dat we graag van de wethouder willen vernemen hoe ver men met de voorbereiding is en wanneer hij denkt dat de vergroening/herinrichting van het Houthemse plein uitgevoerd zal worden?

Antwoord wethouder: Nadat de doorgaandeweg Vroenhof  klaar is wordt dat opgepakt. Corry Fulmer stelt de vraag wanneer dit dan is. Er is namelijk veel vraag naar wanneer de werkzaamheden aan het plein gaan beginnen. Zal eind 2027 worden omdat er ook wadi’s gerealiseerd moeten worden. Corry Fulmer vraagt tot slot of er in de Mazjerang een uitleg kan komen waarom het zo lang duurt voordat er met de werkzaamheden kan worden begonnen. Wethouder Dauven verwijst naar de website doe mee waar alle civiele projecten te vinden zijn maar geeft aan het ook in de Mazjerang te willen delen.

2. CO2 in vergroening centrum
Wij zijn blij met de vergroening van het centrum. De meeste planten zijn goed aangeslagen en de groene vlakken bieden kleur aan het grijze centrum.

• Vraag aan de wethouder: is er bij de vergroening van het centrum en de pleinen ook gekeken naar ‘hoe groen’ de materialen zijn? Een materiaal dat hierbij bijzondere aandacht verdient is teelaarde met veen. Uit diverse levenscyclusanalyses en milieukostenindicator-referentieberekeningen blijkt dat veenhoudende teelaarde een zeer hoge milieu-impact heeft. Het zou toch zonde zijn als de vergroening een zwart randje heeft. 

Antwoord wethouder: Er zijn diverse ISO certificeringen toegepast, om een belangrijke te benoemen: De ISO 1440 certificering is volgens de milieunormen en mag worden toegepast.  Elektrisch materieel wordt ook ingezet. Er is geen veenhoudende teelaarde gebruikt.  

3. Snoeien Broekhem Zuid en algemeen
De afgelopen weken hebben we berichten ontvangen van bezorgde inwoners over de snoei van bomen in hun straat. Aangezien de bomen rigoureus gesnoeid worden, zoals bij de Prinses Margrietlaan, vreest men voor kap.

• Kan de wethouder toelichten waarom de bomen gesnoeid worden? Is dat ter voorbereiding op kap? 
• Wij delen met alle liefde de berichten van onze inwoners in deze commissie, maar  wellicht is het handiger als zij zelf mededelingen over de snoei/kap van bomen kunnen opzoeken. Is het mogelijk om een pagina op de gemeentelijke website te maken waar men kan vinden per maand of kwartaal in welke straat bomen gesnoeid of gekapt gaan worden?

Antwoord wethouder: De afspraak is om 1x in de 3 jaar bomen te snoeien. Bomen met een bijzondere vorm (zoals in de Prinses Margrietlaan) dienen vaker gesnoeid te worden. Die moeten we ook kandelaberen (fors inkorten), dat kan zelfs jaarlijks zijn. 1 jaar voor de snoei wordt een boomveiligheidscontrole uitgevoerd. In Valkenburg centrum is die controle al uitgevoerd, daar is onderhoud al aan de gang. West staat voor 2026 gepland voor onderhoud en Oost in 2027. Hierna beginnen ze weer van voor af aan. Naar de inwoners wordt nu wel gecommuniceerd als het gaat om het maaibeleid hier kan het snoeibeleid ook in meegenomen worden om zo helder te zijn naar onze inwoners

Marlieke Baggermans geeft aan dat het fijn zal zijn dat de inwoners op de hoogte zijn waarom er wat gebeurt als het gaat om het snoeien van de bomen. “Als er in de commissie veel vragen worden gesteld over het snoeien van bomen, weten we dat onze inwoners hier ook veel vragen over hebben”. Het zal fijn zijn dat de gemeente dit duidelijk communiceert. Is het wellicht om dit ook in de Mazjerang  maandelijks te melden?

Antwoord wethouder: Het is lastig om een precieze planning te hebben voor het snoeien van bomen.